- BY dscreative
- POSTED IN Άρθρα
- WITH 0 COMMENTS
- PERMALINK
- STANDARD POST TYPE
«Πες μου την αλήθεια. Όμως να ξέρεις: αν η αλήθεια σου δεν μ’ αρέσει, θα σου κόψω το λαιμό!»
Τι απάντηση λέτε να πάρω; Προφανώς αυτή που θέλω να ακούσω, είτε είναι αλήθεια είτε ψέματα.
Ντέμιαν Μπουκάι, Η απιστία και η λογική της
Οι έρευνες υποστηρίζουν πως η ανάγκη μας για αποκλειστικότητα δεν είναι κάτι εγγενές, αλλά ένα πολιτισμικό κατασκεύασμα. Σύμφωνα με την Έλεν Φίσερ, συγγραφέα του βιβλίου «Ανατομία του έρωτα», η μονογαμία μας διαρκεί όσο και ένας πλήρης κύκλος τεκνοποιίας και ανατροφής, τρία με τέσσερα χρόνια δηλαδή. Μετά, το ενδιαφέρον μας αρχίζει να φθίνει και συνήθως η προσοχή μας στρέφεται προς νέους συντρόφους. Σύμφωνα πάντα με την Φίσερ, η μονογαμία δεν αναπτύχθηκε παρά μονάχα όταν άρχισε ο άνθρωπος να καλλιεργεί τη γη και να αναπτύσσει την αίσθηση της ατομικής ιδιοκτησίας.
Ίσως ποτέ δεν ήταν πιο εύκολο να απατήσουμε αλλά και να αποκαλυφθεί η απιστία, όσο στην εποχή των social media. Μελετώντας έρευνες, βιβλία και βίντεο για την απιστία, κατέληξα πιο μπερδεμένη από όσο ξεκίνησα, για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί δεν υπάρχει ένας καθολικός ορισμός για την απιστία και δεύτερον, φαίνεται σα να είναι δύσκολο, για να μην πω αδύνατο, να αποτραπεί με σιγουριά.
Τι είναι λοιπόν η απιστία; Μονάχα η σεξουαλική δραστηριότητα εκτός συντροφικής σχέσης; Κι αν ναι, τότε οι φαντασιώσεις, το sexting ή η συμμετοχή σε εφαρμογές γνωριμιών και η παρακολούθηση πορνό είναι ή δεν είναι απιστία; Γιατί είναι απιστία το να συνευρεθεί σεξουαλικά ο/η σύντροφός μας με ένα άλλο άτομο και όχι το να το ερωτευτεί και να το σκέφτεται εμμονικά; Η Βελγοαμερικανίδα ψυχοθεραπεύτρια Esther Perel, ορίζει ως απιστία «μια μυστική σχέση η οποία εμπεριέχει συναισθηματική σύνδεση στον ένα ή τον άλλο βαθμό, όπως και σεξουαλική αλχημεία». Ανάλογα με το πώς θα ορίσουμε την απιστία, τα ποσοστά της μπορούν να κινηθούν ανάμεσα στο 26 και στο 75% του πληθυσμού.
Ο πρώτος μύθος,
είναι πως ένας άγρυπνος σύντροφος μπορεί να αποτρέψει την απιστία. Ακόμα όμως κι αν μπορούσατε να το επιτύχετε με την συνεχή παρακολούθηση, έτσι θέλετε να ζήσετε;
Ο δεύτερος μύθος
είναι ότι κάποιος συνάπτει εξωσυζυγική σχέση πάντα και μόνο γιατί δε νιώθει ικανοποίηση από την συντροφική του σχέση. Μπορεί και να ισχύει, αλλά δεν είναι η απόλυτη αλήθεια. Μερικές έρευνες μάλιστα δείχνουν ότι η δυσαρέσκεια από τη σχέση συμβάλλει μόνο κατά 25% στη σύναψη εξωσυζυγικής σχέσης.
Παρακάτω παραθέτουμε κάποιες ακόμη από τις αιτίες:
1. Αυτοεξερεύνηση: Για κάποιους, η απιστία είναι ένας τρόπος να έλθουν σε επαφή με τις κρυφές εκδοχές του εαυτού τους, να ξεφύγουν από τους περιορισμούς για λίγο. Άλλες φορές πάλι ο «άπιστος» είναι περίεργος για το πώς θα ήταν η ζωή του αν επέλεγε έναν διαφορετικό δρόμο, οπότε επιλέγει έναν σύντροφο με εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά από τα δικά του. Σύμφωνα με την Esther Perel «Δεν είναι πάντα ο σύντροφός μας από τον οποίο απομακρυνόμαστε, αλλά το άτομο που έχουμε γίνει εμείς οι ίδιοι». Οι εξωσυζυγικές σχέσεις δεν είναι μόνο μια πράξη προδοσίας, αλλά είναι επίσης μια πράξη λαχτάρας, καινοτομίας, ελευθερίας, αυτονομίας, σεξουαλικής έντασης.
2. Ανασφάλεια: Μερικές φορές αναζητούμε την επικύρωση γιατί δεν αισθανόμαστε ελκυστικοί, ισχυροί, έξυπνοι, νέοι ή οτιδήποτε άλλο.
3. Το απαγορευμένο είναι πιο γλυκό: Σαν τα παιδιά που κλέβουν ένα μπισκότο που η μαμά τους λέει ότι δεν μπορούν να έχουν, επιθυμούμε κάτι απλώς και μόνο γιατί είναι απαγορευμένο.
4. Ανεπίλυτα παιδικά τραύματα: Τα παιδικά τραύματα δημιουργούν ελλείμματα προσκόλλησης που εκδηλώνονται μέσω της απιστίας.
6. Μη ρεαλιστικές προσδοκίες: Μερικοί άνθρωποι απατούν επειδή μπορεί να πιστεύουν ότι ο σύντροφός τους πρέπει να ικανοποιήσει κάθε ανάγκη και επιθυμία που έχουν, κάτι που είναι αδύνατο.
7. Παραμέληση: Όταν υπάρχουν συχνές συγκρούσεις ή προβλήματα στη σχέση, ή/και η αίσθηση παραμέλησης.
8. Παράγοντες κατάστασης: Όταν κάποιος είναι σε διακοπές, μεθυσμένος και απλώς δεν μπορεί να αντισταθεί στον πειρασμό.
9. Ανάσες από τις δυσκολίες: Μερικές φορές, ο θάνατος και η ασθένεια, ζουν στη σκιά μιας εξωσυζυγικής σχέσης η οποία μοιάζει να λειτουργεί πραγματικά σαν αντίδοτο στο θάνατο. Άλλες φορές, η καθημερινότητα είναι τόσο πιεστική που κάποιοι βρίσκουν διέξοδο σε μια ξένη αγκαλιά για να «ξεφύγουν», για να νιώσουν και πάλι ζωντανοί και ανέμελοι.
10. Πρόβλημα ψυχικής υγείας: Μερικοί απατούν ξανά και ξανά γιατί έτσι έχουν συνηθίσει να διαχειρίζονται το άγχος τους εξαιτίας της κατάθλιψης, της διπολικής ή της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής.
Ο τρίτος μύθος
είναι πως ο «άπιστος» σύντροφος πρέπει οπωσδήποτε να ομολογήσει το σφάλμα του. Αν ο στόχος κάποιου είναι απλώς να απαλλαγεί από τις ενοχές, αυτό θα ήταν αρκετά εγωιστικό. Από την άλλη, εάν μια σχέση ανακαλυφθεί από τον προδομένο σύντροφο, είναι γενικά καλύτερα να αναγνωρίσουμε το σφάλμα μας, καθώς τα πρόσθετα ψέματα και η συγκάλυψη μπορούν εύκολα να κάνουν τα πράγματα χειρότερα.
Η ωμή αλήθεια όμως δεν είναι πάντα απόδειξη ευσυνειδησίας. Θα πρέπει πρώτα να αναρωτηθούμε: Ποιον θα ωφελήσει και ποιον θα βλάψει αυτή η αλήθεια; Μήπως τη λέω για να απαλλαγώ εγώ ο ίδιος από το βάρος των ενοχών; Θα μας βοηθήσει ως ζευγάρι;
Ο τέταρτος μύθος,
είναι ότι όταν ένας σύντροφος πιάνεται να απατά ή το ομολογεί, επέρχεται απαραίτητα το τέλος της συντροφικής σχέσης. Η απιστία είναι προδοσία, αλλά δεν είναι και το τέλος της αγάπης. Εξάλλου είναι κάτι που συμβαίνει και σε ευτυχισμένες σχέσεις. Όπως υποστηρίζει και ο Ντέμιαν Μπουκάι «Ο χωρισμός συνήθως είναι αντανακλαστική αντίδραση παρά ώριμη σκέψη».
Από τη μία οι έρευνες δείχνουν πως κάποιος που έχει ήδη απατήσει σε προηγούμενη σχέση έχει τριπλάσιες πιθανότητες να το επαναλάβει από όσο κάποιος που ήταν πιστός. Από την άλλη, μερικοί «άπιστοι» σύντροφοι είναι και οι ίδιοι τόσο συντετριμμένοι από την ανακάλυψη της υπόθεσης λόγω της θλίψης του συντρόφου τους, της δικής τους αίσθησης ντροπής ή και των δύο, που αποφασίζουν να δεσμευτούν πραγματικά.
Εξάλλου, θα είναι κρίμα να χωρίσουμε εξαιτίας της ψευδαίσθησης πως ήμασταν μοναδικοί για τον σύντροφό μας ή γιατί πιστεύουμε πως ο επόμενος σύντροφος θα είναι σίγουρα πιστός. Όταν περάσει το πρώτο σοκ, χρειάζεται να ζυγίσουμε τα υπέρ και τα κατά, αν η ζημιά είναι τέτοια που αξίζει να καταστρέψουμε τα όμορφα που υπάρχουν στη σχέσης μας. Επίσης θα πρέπει να σιγουρευτούμε ότι δεν μας σπρώχνει η ντροπή στο να χωρίσουμε αλλά η δική μας ανάγκη. Και οι δύο επιλογές μπορούν να μετατρέψουν τη ζωή μας σε κόλαση αν δεν επεξεργαστούμε αποτελεσματικά τα συναισθήματά μας. Ο αληθινός εχθρός δεν είναι η ίδια η πράξη της απιστίας, αλλά η πίκρα που φέρνει.
Σύμφωνα με τον Marty Klein, ψυχοθεραπευτή, σεξολόγο και σύμβουλο ζευγαριών, υπάρχουν δύο είδη σχέσεων που επιβιώνουν της απιστίας: Στο πρώτο, η επικοινωνία είναι κακή, οι προσδοκίες χαμηλές και συνήθως υπάρχει οικογενειακή ή πολιτιστική πίεση να παραμείνει το ζευγάρι μαζί, οικονομική ή άλλη εξάρτηση. Αυτή είναι μια σχέση που δεν ήταν πολύ καλή ούτως ή άλλως και πριν την απιστία. Το δεύτερο είδος σχέσης που επιβιώνει από την απιστία είναι σχεδόν το αντίθετο από το πρώτο. Μετά την απιστία οι σύντροφοι προσπαθούν μαζί να καταλάβουν τι συνέβη και γιατί και μιλούν για τις ανάγκες τους περισσότερο από ποτέ.
Και μετά την απιστία, τι;
Σύμφωνα με την Esther Perel, έχουμε τη δυνατότητα να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία. Όταν αποκαλυφθεί η εξωσυζυγική μας σχέση, πρέπει να εκφράσουμε ενοχές και τύψεις που πληγώσαμε τον/την σύντροφό μας. Αυτός πάλι που έχει υποστεί την προδοσία πρέπει να περιβάλλεται με αγάπη, φίλους και να κάνει δραστηριότητες που δίνουν χαρά, νόημα και ταυτότητα. Δεν υπάρχει άσπρο – μαύρο και θύμα – θύτης. Πρέπει εξάλλου να επαναπροσδιορίσουμε την προδοσία η οποία μπορεί επίσης να εκφραστεί με παραμέληση, αδιαφορία ή βία. Ας δούμε τη νέα προοπτική που ανοίγεται μετά από μια εξωσυζυγική σχέση, όπως μετά από μια ασθένεια. Η απιστία επιφέρει σίγουρα πληγή και προδοσία αλλά σε κάποιες περιπτώσεις, ανάπτυξη και επίγνωση.
Πηγές:
Μουκάι, Ντ. (2023). Απιστία και η λογική της. Opera Animus
https://www.youtube.com/channel/UC4eN7PS9mi8__4EYxy6VpFw
https://www.psychologytoday.com/us/basics/infidelity
https://www.psychologytoday.com/us/blog/sexual-intelligence/202303/myths-about-infidelity