Τρεις ερωτήσεις για την ψυχοθεραπεία online

Πολλοί απορούν μαζί μου: ψυχοθεραπεία από τον υπολογιστή; Πώς συνδέονται οι θεραπευόμενοι μαζί σου χωρίς να σε έχουν δει ποτέ; Θες γιατί έχω μια κάποια εξοικείωση με τα social media, θες γιατί κι εγώ η ίδια κουράστηκα με τις αποστάσεις και την κίνηση στην πόλη ή μήπως γιατί είναι μια συνθήκη που μου επιτρέπει να ζω οπουδήποτε θελήσω ενώ συνεχίζω να κάνω αυτό που αγαπώ, ξεκίνησα αυτό το ταξίδι μέσα από την οθόνη του υπολογιστή.

Στο ταξίδι αυτό συνάντησα κάθε λογής ανθρώπους: από καλλιτέχνες που συχνά λείπουν σε περιοδείες και χρειάζεται να με βλέπουν online, μέχρι γυναίκες στις πιο απομακρυσμένες περιοχές της Ελλάδας που δεν έχουν κανέναν να πουν τα μυστικά τους, φοβούμενες την λογοκρισία του τόπου ή νέα παιδιά που έφυγαν εξωτερικό αναζητώντας μια καλύτερη τύχη αλλά θέλουν να κάνουν ψυχοθεραπεία στην μητρική τους γλώσσα.

Το κοινό όλων; Θέλουν κάποιον να μιλήσουν, κάποιον που να μην τους κρίνει, όπου κι αν βρίσκονται.

Η ψυχοθεραπεία online διέπεται από τις ίδιες αρχές με την παραδοσιακή ψυχοθεραπεία, όπως το απόρρητο που επιβάλλει ο κώδικας δεοντολογίας, το θεραπευτικό συμβόλαιο και την θεραπευτική συμμαχία. Στην περίπτωση της Προσωποκεντρικής Προσέγγισης, οι αρχές της Ενσυναίσθησης, Αποδοχής και Αυθεντικότητας εφαρμόζονται online όπως και on site.

Γεννιούνται ωστόσο πολλές απορίες:

1. Είναι αποτελεσματική;

Η ψυχοθεραπεία online είναι μια σχετικά καινούρια πρακτική. Μόλις το 2013, η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (APA) δημοσίευσε μια λίστα συστάσεων για την κλινική πρακτική συμβούλων που εργάζονται online, εστιάζοντας στην αποτελεσματικότητα, στον κώδικα δεοντολογίας και σε νομικά ζητήματα.

Η σχετική επομένως με την online ψυχοθεραπεία βιβλιογραφία είναι περιορισμένη, τα πορίσματα όμως των ερευνών σχετικά με την αποτελεσματικότητά της είναι άκρως ενθαρρυντικά. Έχουν πραγματοποιηθεί έρευνες που αποδεικνύουν πως η ψυχοθεραπεία μέσω του διαδικτύου με Skype ή με Video Messenger μπορεί να έχει το ίδιο αποτέλεσμα με την ατομική συνεδρία στο γραφείο του ψυχοθεραπευτή (Thompson, 2016).

Εκτός από την επίτευξη του στόχου του θεραπευτικού πλάνου, η αποτελεσματικότητα της διαδικτυακής ψυχοθεραπείας μπορεί να κριθεί και από την θεραπευτική συμμαχία και τις αναφορές του θεραπευτή. Οι έρευνες αποδεικνύουν πως η θεραπευτική συμμαχία είναι το ίδιο ισχυρή όπως και η face-to-face συνεδρία.

Πολύ ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει το στοιχείο πως οι αναφορές του θεραπευτή παρουσιάζουν περισσότερη ανησυχία από εκείνες των θεραπευόμενων. Μολονότι οι θεραπευόμενοι δίνουν εξαιρετική αξιολόγηση σχετικά με το νέο αυτό είδος ψυχοθεραπείας, οι ίδιοι οι ψυχοθεραπευτές δείχνουν ανήσυχοι μήπως λόγω τεχνικών προβλημάτων ή της απόστασης χάσουν κάτι από την μη-λεκτική επικοινωνία των θεραπευόμενων.

Έκπληξη προκαλεί η διαπίστωση πως κάποιοι θεραπευόμενοι νιώθουν μεγαλύτερη άνεση να ανοιχτούν στον θεραπευτή τους μέσω διαδικτύου αφού νιώθουν λιγότερη ντροπή και άγχος. Επιπλεόν, η ψυχοθεραπεία online μπορεί για κάποιους να είναι η αρχή για να μπουν σε παραδοσιακή ψυχοθεραπεία. (Amichai-Hamburger & Barak, 2009).

2. Είναι κατάλληλη για εμένα;

Ποιοι επιλέγουν τελικά την θεραπεία μέσω διαδικτύου; Καταρχήν όσοι θέλουν να εξοικονομήσουν χρόνο από τις μετακινήσεις. Με την ψυχοθεραπεία online, μπορούμε να κάνουμε συνεδρία από την άνεση του σπιτιού μας ή από τον χώρο εργασίας μας εφόσον μπορούμε να διασφαλίσουμε 50 λεπτά ησυχίας και απομόνωσης. Είναι επίσης μια σπουδαία δυνατότητα για όσους λόγω κινητικής δυσκολίας δεν είναι εύκολο να βγουν από το σπίτι τους.

Την επιλέγουν ακόμη όσοι ταξιδεύουν συχνά λόγω εργασίας και αδυνατούν να πηγαίνουν στο γραφείο του ψυχοθεραπευτή σε τακτική βάση για τις ατομικές συνεδρίες ή όσοι έχουν άστατα ωράρια και χρειάζονται ευελιξία στα ραντεβού. Ενδεχομένως μπορούν να πραγματοποιηθούν συνεδρίες online ακόμη και τα Σαββατοκύριακα.

Πολλοί Έλληνες του εξωτερικού επίσης προτιμούν να λαμβάνουν θεραπεία στην μητρική τους γλώσσα, ενώ όσοι ζουν σε μικρές επαρχιακές πόλεις ή χωριά, για λόγους ιδιωτικότητας προτιμούν μια ψυχοθεραπεύτρια μακριά από την περιοχή τους.

3. Είναι ασφαλής;

Η συνεδρία online είναι απόλυτα ασφαλής και ιδιωτική. Μπορείτε να συνδεθείτε στο Internet οπουδήποτε κι αν βρίσκεστε, μέσω ενός φορητού υπολογιστή, i -pad, tablet ή smartphone.

Το Skype, το Messenger και το Viber είναι δωρεάν διαδικτυακά προγράμματα με τα οποία μπορείτε να πραγματοποιείτε δωρεάν κλήσεις σε όλο στον κόσμο. Μπορείτε να τα εγκαταστήσετε εύκολα και γρήγορα στον υπολογιστή ή στο κινητό σας.

Παρέχουν υψηλή ασφάλεια, ποιότητα ήχου και εικόνας ανάλογα βέβαια και με την σύνδεση του κάθε ενδιαφερόμενου. Συστήνεται η χρήση ακουστικών ώστε να μην ακούσουν τρίτα πρόσωπα την συνομιλία αλλά και επειδή με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται καλύτερης ποιότητας ήχος.

Ως ψυχοθεραπευτές δεσμευόμαστε στο απόρρητο τόσο από το θεραπευτικό συμβόλαιο όσο και από τον κώδικα δεοντολογίας της ΕΕΨΕ.

Παρόλους τους ενδεχόμενους περιορισμούς της, η διαδικτυακή ψυχοθεραπεία παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα.

Πότε ξεκινάς ψυχοθεραπεία εσύ;

______________________________________________
References:
Amichai-Hamburger, Y., Klomek, A. B., Friedman, D., Zuckerman, O., & Shani-Sherman,
T. (2014). The future of online therapy. Computers in Human Behavior, 41, 288-294.
Thompson, R. B. (2016). Psychology at a Distance: Examining the Efficacy of Online
Therapy.
Seitz, D. C., Knaevelsrud, C., Duran, G., Waadt, S., & Goldbeck, L. (2014). Internet-
based psychotherapy in young adult survivors of pediatric cancer: feasibility and
participants’ satisfaction. Cyberpsychology, behavior, and social networking, 17(9), 624-
629.
www.apa.org/practice/guidelines/telepsychology.aspx
_________________________________________________
Συγγραφέας: Μαρία Μαγγανάρη
MSc in Person – Centred Counseling and Psychotherapy
P.E.T., T.E.T., M.B.A.