Τρία μαθήματα ευ ζην από την κορεάτικη κουλτούρα

«Κάποια πιάτα καταφέρνουν με έναν μαγικό τρόπο να ξυπνούν χαρούμενες αναμνήσεις που φωλιάζουν στην καρδιά μας και να τις φέρνουν στην επιφάνεια. Η κορεάτικη τηγανίτα με φρέσκο κρεμμυδάκι είναι ένα τέτοιο πιάτο. Κάθε φορά που οι ψιχάλες αρχίζουν να πέφτουν, νιώθω πως θέλω να φάω αυτή την τηγανίτα, σα να είμαι ένα από τα σκυλιά του Παβλόφ, και δεν μπορώ να μην φαντασιώνομαι την γλυκιά μυρωδιά της και την τραγανή πρώτη μπουκιά.[…] Η βροχή που πέφτει στην οροφή και το νερό που κυλάει στα λούκια μου φέρνουν στο μυαλό την τηγανίτα που ψήνεται στο τηγάνι.» Barbara J. Zitwer, Το κορεάτικο βιβλίο της ευτυχίας

Στην κορεάτικη παράδοση κυριαρχούν οι κομφουκιανές αξίες της οικογένειας, της κοινότητας και της αρμονίας. Από την δεκαετία του 1990 το Hallyu, η μόδα της κορεάτικης κουλτούρας, έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Τι μπορούμε όμως να μάθουμε εμείς από αυτή την χώρα όσον αφορά το ευ ζην;

Han, το ψυχικό σθένος. Ο πόνος είναι μέρος της ζωής, οι Κορεάτες όμως τον έχουν μετουσιώσει σε κίνητρο, επιμονή, ικανοποίηση και επιτυχία, κάτι σαν το Sisu των Φινλανδών. Η Κορέα βίωσε την Ιαπωνική κατοχή (1910), την διχοτόμηση (1945), τον πόλεμο (1950) και την οικονομική κρίση (1997). Με το han όμως να τους χαρακτηρίζει, οι Κορεάτες μετέτρεψαν την χώρα τους από μια από τις φτωχότερες του κόσμου, σε έναν «ασιατικό τίγρη».

Heung η χαρά. Σύμφωνα με τον βουδισμό, το να ζούμε απλώς με ενσυνειδητότητα μας προσφέρει ευτυχία. Πρόκειται για την χαρά που βιώνει κάποιος σε οικογενειακές συναθροίσεις, στη φύση ή όταν απολαμβάνει μια κοτόσουπα με τζίνσενγκ.

Το φαγητό στην Κορέα εκφράζει την φιλία, την αγάπη, την χαρά και την ευγνωμοσύνη. Είτε είναι πρόγευμα, μεσημεριανό ή βραδινό, πρόκειται για αληθινή ιεροτελεστία.

Η πεζοπορία αποτελεί το εθνικό χόμπυ των Κορεατών, αφού τους βοηθάει να χαλαρώσουν, να ισορροπήσει η ψυχική τους ενέργεια, να συνδεθούν με την οικογένεια και τους φίλους, να ενδυναμώσουν τις συναδελφικές τους σχέσεις.

Τα παραδοσιακά σπίτια είναι επίσης απόλυτα εναρμονισμένα με το φυσικό τοπίο. Οι Κορεάτες αντιμετώπιζαν οτιδήποτε βρισκόταν έξω από το παράθυρό τους ως κήπο, άξιο απόλαυσης αλλά και σεβασμού. Η ενσωμάτωση της φύσης στην καθημερινότητα, είτε με τον τρόπο που ήταν παραδοσιακά φτιαγμένα τα σπίτια είτε με τους πνεύμονες πράσινου που διατηρούνται ακόμη και στις μεγαλουπόλεις, είναι το κλειδί για να γαληνεύει το μυαλό.

Jeong, η αόρατη κλωστή που μας συνδέει όλους. Είναι η τέχνη του να δίνεις χωρίς να περιμένεις κάτι, η αίσθηση της κοινότητας. Στην Κορέα, κυριαρχούν οι κομφουκιανές αξίες του σεβασμού προς τους μεγαλύτερους και δίνεται προτεραιότητα στην ευζωία της οικογένειας, των φίλων, της κοινότητας και της χώρας.
Θεμελιώδες στοιχείο της κορεάτικης ταυτότητας είναι η προσφορά φαγητού σε ένα φίλο, καλεσμένο, συγγενή ή ξένο. Το φαγητό εξάλλου στην Κορέα είναι μια ομαδική εμπειρία.

Οι Κορεάτες προκειμένου να δείξουν σεβασμό προσφέρουν δώρα, κάτι τόσο σημαντικό στην κουλτούρα τους, όσο και ο χαιρετισμός: καλάθια με φρούτα, παραδοσιακές λιχουδιές ή κάτι που να έχει ιδιαίτερο νόημα για αυτόν που το προσφέρει.

Η προτεραιότητα της κοινότητας αναδείχθηκε το 1998 όταν η Κορέα έφτασε στα όρια της χρεοκοπίας και η κυβέρνηση κάλεσε τους πολίτες να δωρίσουν χρυσό για να βοηθήσουν την χώρα να αποπληρώσει τα δάνεια στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Δώρισαν συνολικά 2,2 δις. δολάρια σε χρυσό, ο οποίος έλιωσε και μετατράπηκε σε ράβδους που χρησιμοποιήθηκαν για την αποπληρωμή μέρους του χρέους. Οι Κορεάτες έθεσαν το καλό της χώρας πάνω από το προσωπικό όφελος και σήμερα έφτασαν να είναι μια τόσο μεγάλη οικονομική δύναμη.

Η επιτομή των τριών αυτών αξιών, είναι οι haenyeo. Δύτριες από τον 17ο αιώνα στο νησί Jeju, μερικές από τις οποίες φτάνουν και σε ηλικία 80 ετών, περνούν μέχρι και 7 ώρες την ημέρα στη θάλασσα τους τρεις μήνες που διαρκεί η σαιζόν αλιείας και φτάνουν σε βάθη εώς και 20 μέτρων. Λειτουργούν ως ομάδα και επιχειρηματικά είναι συνεταιρισμός. Ενσαρκώνουν άψογα τις τρεις αρχές της κορεάτικης κουλτούρας για το ευ ζην: το jeong, αφού θέτουν την ευημερία και την ασφάλεια της ομάδας πάνω από το εγώ, το han, αφού δείχνουν τόση ανθεκτικότητα κάνοντας μια τόσο επικίνδυνη δουλειά και το heung, αφού χαίρονται τόσο πολύ την φύση, σεβόμενες πάντα το θαλάσσιο οικοσύστημα.

Πηγή:

Το κορεάτικο βιβλίο της ευτυχίας, μια μοντέρνα φιλοσοφία ζωής με βάση την αρχαία σοφία της κορεάτικης κουλτούρας., Barbara J. Zitwer, Εκδόσεις διόπτρα