- BY dscreative
- POSTED IN Άρθρα
- WITH 0 COMMENTS
- PERMALINK
- STANDARD POST TYPE
Η ευαλωτότητα είναι ένα αναπόφευκτο συναίσθημα, αφού με τόσες ευκαιρίες ερχόμαστε σε επαφή μαζί της: όταν δοκιμάζουμε κάτι νέο, όταν μοιραζόμαστε μια δύσκολη εμπειρία, όταν εκφράζουμε τα δύσκολα συναισθήματά μας. Αν όμως είμαστε συνεχώς σε επιφυλακή για να μην νιώθουμε ευάλωτοι, θα καταλήξουμε να ζούμε μια λιγότερο ικανοποιητική ζωή.
Στο βιβλίο της, «Daring Greatly», η Brené Brown περιγράφει την ευαλωτότητα ως «αβεβαιότητα, ρίσκο και συναισθηματική έκθεση». Η ευαλωτότητα θα μπορούσε να οριστεί ως η προθυμία να αναλάβουμε ένα ρίσκο, να εκφράσουμε συναισθήματα και να παρέχουμε ειλικρινή έκφραση παρά τους φόβους μας. Είναι αυτό το συναίσθημα που έχουμε όταν βγαίνουμε από τη ζώνη άνεσής μας ή κάνουμε κάτι που μας αναγκάζει να χαλαρώσουμε τον έλεγχο. Το να είμαστε όμως ευάλωτοι με τους άλλους είναι ένα σημάδι ειλικρίνειας και συναισθηματικής νοημοσύνης (EQ).
Πώς να εξασκηθούμε στην ευαλωτότητα;
Εμείς οι άνθρωποι, έχουμε ένα ισχυρό ένστικτο αυτοπροστασίας, για να αποφύγουμε τον πόνο. Η απόκρυψη της ευαλωτότητας σχετίζεται με τα πολιτισμικά στερεότυπα και την κοινωνική πίεση για αυτοπεποίθηση, η οποία συχνά θεωρείται ως ένδειξη δύναμης. Η ντροπή από την άλλη συνδέεται στενά με την αποφυγή της ευαλωτότητας, καθώς οι άνθρωποι φοβούνται ότι αν δείξουν τον αληθινό τους εαυτό, δεν θα γίνουν αποδεκτοί, θα νιώσουν απόρριψη, θα μείνουν μόνοι. Ο φόβος να μην χρησιμοποιηθούν εναντίον μας αυτά που λέμε και οι δύσκολες εμπειρίες του παρελθόντος είναι ακόμη ένα εμπόδιο.
Ωστόσο, το να είμαστε ευάλωτοι, είναι μέρος του να είμαστε άνθρωποι. Το να είμαστε ευάλωτοι δεν σημαίνει να αφηγούμαστε ολόκληρη την ιστορία της ζωής μας σε όλους όσους συναντάμε. Σημαίνει να ξεκινήσουμε με μικρά βήματα και να επιλέγουμε την κατάλληλη στιγμή, όταν εμείς αισθανόμαστε άνετα, για να ανοιχτούμε.
Το πλαίσιο της θεραπευτικής σχέσης είναι το πλέον κατάλληλο για να εξασκηθεί κανείς, αφού ένας βασικός πυλώνας της Προσωποκεντρικής Προσέγγισης είναι η «Άνευ όρων αποδοχή»: ο θεραπευτής δίνει χώρο, επιτρέπει να εκφραστούν τα πάντα, χωρίς να κρίνει.
Χρειάζεται επίσης να εξασκηθούμε στην αυτοσυμπόνια και την ενσυνειδητότητα, να παρατηρούμε με φιλική περιέργεια, χωρίς κρίση, τα συναισθήματά μας. Για να αγκαλιάσουμε την ευαλωτότητά μας, είναι χρήσιμο να είμαστε ευγενικοί και συμπονετικοί προς τον εαυτό μας και να αναγνωρίσουμε την ανθρωπιά μας. Ας δώσουμε στον εαυτό μας την άδεια να είναι άνθρωπος και άρα, ατελής.
Πολύ σημαντικό είναι επίσης να εντοπίζουμε τις ανάγκες που μας καθοδηγούν, και όχι να εστιάζουμε στην ανησυχία για την γνώμη των άλλων. Με άλλα λόγια, ποιο είναι το «γιατί» πίσω από τη συμπεριφορά μας; Καμία συμπεριφορά δεν είναι παράλογη. Μπορούμε επίσης να ρωτήσουμε τον εαυτό μας: «Τι θα έκανα τώρα αν δεν ανησυχούσα για το τι σκέφτονται οι άλλοι;» Μια ακόμη επιλογή είναι να εξασκηθούμε δοκιμάζοντας νέα πράγματα, έστω και μικρά, νέες εμπειρίες. Τι είναι κάτι που θέλατε πάντα να κάνετε αλλά φοβάστε να δοκιμάσετε;
Τα οφέλη της ευαλωτότητας
Αύξηση της αυτογνωσίας. Όταν είμαστε ανοιχτοί στην ευαλωτότητά μας, αναγνωρίζουμε και εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, είμαστε πιο αυθεντικοί. Έτσι, ερχόμαστε σε επαφή με τον αληθινό μας εαυτό, αντί να αγωνιζόμαστε να προβάλλουμε διαρκώς τον «ιδανικό», κοινωνικά αποδεκτό και «δυνατό» μας εαυτό.
Καλλιεργεί ισχυρές και πιο αποτελεσματικές σχέσεις. Μια μελέτη του 2019 δείχνει ότι όταν είμαστε ευάλωτοι με τους συντρόφους μας και λαμβάνουμε μια υποστηρικτική απάντηση από αυτούς, αυτό μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα οικειότητας και ανήκειν. Η ευαλωτότητα ενισχύει την ενσυναίσθηση και επιτρέπει την αλληλοκατανόηση. Το άνοιγμα στους άλλους μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά σίγουρα εάν παραμείνουμε «κλειστοί» θα δυσκολευτούμε να δημιουργήσουμε και να διατηρήσουμε σχέσεις. Απαιτείται κάποιο επίπεδο ευαλωτότητας για να έχουμε βαθιές και υγιείς στενές σχέσεις.
Ενισχύει την αίσθηση της ανθεκτικότητας. Η αποδοχή της ευαλωτότητας σημαίνει ότι το άτομο μπορεί να επεξεργάζεται τα δύσκολα συναισθήματα και τις απογοητεύσεις με πιο υγιή τρόπο, επιτρέποντας στον εαυτό του να προσαρμόζεται και να μαθαίνει από αυτές τις εμπειρίες, χτίζοντας έτσι ανθεκτικότητα. Η Brene Brown που έχει μελετήσει την ευαλωτότητα, έχει διαπιστώσει ότι η αποδοχή της ευαλωτότητας, η αυτοσυμπόνια, βοηθά το άτομο να είναι πιο επιεικές με τον εαυτό του και να αναγνωρίζει τις προσπάθειές του, ενισχύοντας την ψυχική του ανθεκτικότητα.
Η ευαλωτότητα είναι απελευθερωτική. Σκεφτείτε όλες τις ερωτήσεις «τι θα γινόταν αν» σχετικά με όσα θα θέλατε να δοκιμάσετε ή με τα άτομα στα οποία θα θέλατε να ανοιχτείτε. Όταν ρισκάρουμε, αφήνουμε αυτό το βάρος να φύγει και νιώθουμε απελευθερωμένοι από την πανοπλία.
Ο Ρόλος της Ευαλωτότητας στη Θεραπεία
Στην Προσωποκεντρική ψυχοθεραπεία, η ευαλωτότητα του θεραπευτή, που μπαίνει στη σχέση ως πρόσωπο και λιγότερο ως ρόλος και του θεραπευόμενου που αναζητάει βοήθεια ώστε να επεξεργαστεί τα δύσκολα συναισθήματά του, είναι κεντρική για την ανάπτυξη εμπιστοσύνης και αληθινής σύνδεσης. Όσον αφορά την θεραπευτική αλλαγή, σύμφωνα με τις αρχές της Προσωποκεντρικής θεωρίας, η αποδοχή της ευαλωτότητας επιτρέπει στο άτομο να ξεπεράσει εμπόδια που τον απομακρύνουν από την προσωπική του ανάπτυξη και αυτοπραγμάτωση. Όπως είπε και ο Carl Rogers, «Το παράδοξο είναι, ότι όταν αποδεχτώ τον εαυτό μου ακριβώς έτσι όπως είμαι, τότε μόνο μπορώ να αλλάξω».
Βιβλιογραφικές αναφορές και πηγές
Brown, C. B., & LMSW, B. (2012). The power of vulnerability.
Brown, B. (2015). Daring greatly: How the courage to be vulnerable transforms the way we live, love, parent, and lead. Penguin.
Mearns, D. (2013). Person-centred counselling in action.
Neff, K. (2003). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and identity, 2(2), 85-101.
Rogers, C. R. (1995). On becoming a person: A therapist’s view of psychotherapy. Houghton Mifflin Harcourt.
https://www.psychologytoday.com/us/blog/living-well-when-your-body-doesnt-cooperate/202305/embracing-vulnerability
https://psychcentral.com/relationships/the-good-kind-of-vulnerability